T. 16 S. 56 (2022): Tạp chí khoa học Đại học Tây Nguyên số 56

Đã Xuất bản: 31-10-2022

Enhancement of Prodigiosin production from soybean residue by-product via fermentation technology

Tác giả: Nguyễn Văn Bốn, Nguyễn Thanh Hải, Nguyễn Thị Huyền, Trần Thị Hà Trang, Đoàn Mạnh Dũng, Đỗ Văn Chung, Ngô Văn Anh, Hồ Nhật Được, Nguyễn Anh Dũng
Ngày nhận: 09-09-2022 / Ngày xuất bản: 31-10-2022
Tóm tắt: Prodigiosin (PG) is a red pigment compound originating from Serratia marcescens. Recently, this compound has been extensively studied for its production process and investigation of its potential bioactivities. However, most previous studies used commercial nutrient broth as a carbon/nitrogen (C/N) source for cultivation in small-scale flasks. Regarding the cost-effective and green production,...

Đánh giá xác suất phát hiện loài và sự chiếm cứ điểm của Thằn lằn bóng đốm (Eutropis Macularius) ở vườn quốc gia Yok Don, tỉnh Đắk Lắk

Tác giả: Trương Bá Phong, Ngô Đắc Chứng, Ngô Văn Bình
Ngày nhận: 05-07-2022 / Ngày xuất bản: 31-10-2022
Tóm tắt: Thằn lằn bóng đốm (Eutropis macularius) là một trong 5 loài thuộc giống Thằn lằn bóng (Eutropis Fitzinger, 1843) tại Việt Nam. Đây là loài bò sát có ích trong các hệ sinh thái ở cạn. Tuy nhiên, những nghiên cứu liên quan đến xác suất phát hiện loài và sự chiếm cứ điểm của loài này trên thế giới và ở Việt Nam còn nhiều hạn chế. Chúng tôi đã thiết kế 72 ô tiêu chuẩn và đã thực hiện 10 lần khảo...

Overview of coffee genome (Coffea canephora L.) and its function in stress response and caffeine biosynthesis

Tác giả: Nguyễn Đình Sỹ, Nguyễn Văn Tịnh, Trần Văn Cường, Nguyễn Ngọc Hữu
Ngày nhận: 22-08-2022 / Ngày xuất bản: 31-10-2022
Tóm tắt: Coffea canephora , a coffee species belonging to the Rubiaceae family, is one of the most popular cultivated coffee worldwide. In this study, we overview some important aspects of the genetic genome in  C. canephora  and also review the candidate genes that involve biotic and abiotic stress response and caffeine biosynthesis in the Coffea genome. It is reported that the C. canephora genome...

Đánh giá tỷ lệ nhiễm vi sinh vật gây ngộ độc thực phẩm trên một số sản phẩm từ tinh bột thu thập tại phường Ea Tam, thành phố Buôn Ma Thuột

Tác giả: Trịnh Thị Huyền Trang, Trần Thị Phương Hạnh, Nguyễn Thị Tình
Ngày nhận: 24-08-2022 / Ngày xuất bản: 31-10-2022
Tóm tắt: Nghiên cứu được thực hiện nhằm mục đích đánh giá tỷ lệ nhiễm một số vi sinh vật gây ngộ độc thực phẩm gồm tổng số vi khuẩn hiếu khí (TSVKHK), Coliforms, Escherichia coli, Staphyloccus aureus, Clostridium perfringens và tổng số nấm men, nấm mốc trong một số sản phẩm nguồn gốc từ tinh bột tại phường Ea Tam, thành phố Buôn Ma Thuột. Từ 105 mẫu thu thập và tiến hành kiểm tra, kết quả cho thấy tỷ...

Xây dựng phần mềm quản lý hoạt động khoa học công nghệ của Trường Đại học Tây Nguyên

Tác giả: Trương Hải, Phạm Văn Thuận, Nguyễn Đình Sỹ, Lê Thụy Vân Nhi, Nguyễn Thị Lành
Ngày nhận: 06-09-2022 / Ngày xuất bản: 31-10-2022
Tóm tắt: Nghiên cứu khoa học là một trong ba nhiệm vụ chính của giảng viên, ngoài ra còn là cơ hội nâng cao kiến thức, trình độ thực tiễn của viên chức không phải giảng viên và sinh viên trong Nhà trường. Tại trường Đại học Tây Nguyên, hàng năm có hàng trăm đề tài khoa học các cấp, bài báo, giáo trình,… được thực hiện nhưng vẫn chưa có phần mềm quản lý các hoạt động này, nên ít nhiều công tác quản lý...

Digital transformation at Tay Nguyen University

Tác giả: Nguyễn Thị Như, Phan Thị Đài Trang
Ngày nhận: 22-08-2022 / Ngày xuất bản: 31-10-2022
Tóm tắt: Digital transformation is taking place firmly and has become a vital issue for businesses as well as social organizations. Tay Nguyen University, like other universities, is expected to lead in digital transformation because it is the central place to train human resources for society. The higher education environment derives employees' knowledge, skills, and professional experience....

Định lí kiểu trội cho hàm h − lồi mạnh và một số áp dụng

Tác giả: Nguyễn Thị Ngọc Bích
Ngày nhận: 22-04-2022 / Ngày xuất bản: 31-10-2022
Tóm tắt: Bài báo này của chúng tôi chỉ ra định lí trội nổi tiếng của Hardy-Littlewood-Pólya vẫn còn đúng cho lớp hàm h - lồi mạnh. Áp dụng của kết quả này, chúng tôi mở rộng một số bất đẳng thức nổi tiếng cho các hàm lồi suy rộng thuộc lớp hàm h - lồi mạnh.

Generalizations of young-type inequalities via quadratic interpolation

Tác giả: Phan Thị Minh, Trần Quỳnh Mai, Dương Quốc Huy
Ngày nhận: 15-05-2022 / Ngày xuất bản: 31-10-2022
Tóm tắt: In this paper, we give some new improvements of the famous works of F. Kittaneh, Y. Manasrah about Young's inequalities published on the J. Math. Anal. Appl. (2010) and Linear Multilinear Algebra (2011) via the theory of quadratic interpolations. As applications, we also establish corresponding inequalities for matrix and operator versions.

Giảm độ phức tạp thuật toán tìm phác đồ sửa lỗi xóa của mã Reed-Solomon RS (n, k), n - k = 2

Tác giả: Nguyễn Thị Ngọc Bích, Đoàn Thị Thúy Vân, Phạm Hữu Khánh, Đinh Thị Xinh
Ngày nhận: 22-07-2022 / Ngày xuất bản: 31-10-2022
Tóm tắt: Các mã Reed-Solomon RS(n, k) là các mã được sử dụng phổ biến nhất hiện nay trong các hệ thống lưu trữ dữ liệu phân tán nhưng chúng có nhược điểm lớn bởi tiêu tốn lượng băng thông khổng lồ khi sửa các lỗi xóa của hệ thống. Phương pháp sửa lỗi xóa cho mã Reed-Solomon bằng cách áp dụng hàm vết do Guruswami và Wootters (Guruswami and Wootters, 2017) đề xuất làm giảm đáng kể băng thông sửa lỗi....

Tính toán phổ sóng điều hòa bậc cao của nguyên tử hydro trong trường laser kết hợp với điện trường tĩnh

Tác giả: Nguyễn Thị Hiền
Ngày nhận: 30-08-2022 / Ngày xuất bản: 31-10-2022
Tóm tắt: Trong bài báo này, chúng tôi sử dụng phương pháp nghiên cứu lý thuyết và mô phỏng bằng phần mềm QPROP 3.0 nhằm nghiên cứu phổ HHG và ảnh hưởng của cường độ điện trường tĩnh lên phổ HHG của nguyên tử hydro trong trường laser kết hợp với điện trường tĩnh. Khảo sát phổ HHG của nguyên tử hydro trong trường laser tuyến tính, chúng tôi thu được kết quả phù hợp với công trình (Tulsky, V &...

Manufacturing an IoT device for automatic control of total disolved solids of nutritient concentration for plants on aeroponic, hydroponic systems

Tác giả: Lê Minh Tân, Nguyễn Tuân, Lê Võ Hà Thanh
Ngày nhận: 07-09-2022 / Ngày xuất bản: 31-10-2022
Tóm tắt: Controlling TDS (Total Dissolved Solids) in aeroponic and hydroponic systems is very important for plant growth. Due to the reflux of the nutrient solution after passing through the tube system containing the medium, the concentration of nutrients decreases. Currently, measuring nutrient concentration and adding nutrients to the solution is manually done by farmers. Therefore, we...

Mô hình bệnh tật và tình hình điều trị nội trú tại Bệnh viện Y học cổ truyền tỉnh Đắk Lắk năm 2021

Tác giả: Lê Thị Mơ, Phạm Ngọc Liễu, Tăng Thị Huyền Trang
Ngày nhận: 31-08-2022 / Ngày xuất bản: 31-10-2022
Tóm tắt: Mục tiêu: Khảo sát mô hình bệnh tật và tình hình điều trị nội trú tại Bệnh viện Y học cổ truyền tỉnh Đắk Lắk năm 2021. Phương pháp nghiên cứu: Mô tả cắt ngang và hồi cứu, sử dụng dữ bệnh nhân điều trị nội trú tại Bệnh viện Y học cổ truyền tỉnh Đắk Lắk từ 01/01/2021 đến 31/12/2021. Đặc điểm của mô hình bệnh tật được mô tả dựa vào phân nhóm theo Danh mục phân loại thống kê quốc tế về bệnh tật...

Building land cover map for land management in Krong Bong district, Dak Lak province

Tác giả: Nguyễn Thị Ngọc Quyên, Nguyễn Công Tài Anh, Hồ Đình Bảo, Lê Vy, Nguyễn Hữu Ngữ, Mai Thành Nhơn
Ngày nhận: 13-09-2022 / Ngày xuất bản: 31-10-2022
Tóm tắt: Over time, land cover has persistantly changed, especially under the strong impact of natural disasters, people with socio-economic development activities. Therefore studying the current state of the land cover is necessary. By integrating remote sensing and GIS, a land cover map with 6 classes was built for Krong Bong district in 2021 with overall accuracy of 75% and Kappa coefficient of...

Các nhân tố ảnh hưởng đến việc vận dụng kế toán trách nhiệm tại các doanh nghiệp Đắk Lắk

Tác giả: Nguyễn Hà Hồng Anh, Bùi Thị Hiền
Ngày nhận: 31-07-2022 / Ngày xuất bản: 31-10-2022
Tóm tắt: Kế toán trách nhiệm (KTTN) đã được vận dụng tại nhiều nước trên thế giới. Tuy nhiên có rất ít nghiên cứu về áp dụng KTTN tại Đắk Lắk, Việt Nam. Sử dụng phương pháp điều tra, bài báo xác định được các yếu tố ảnh hưởng đến việc vận dụng KTTN tại các doanh nghiệp Đắk Lắk. Kết quả cho thấy 5 nhân tố có ảnh hưởng tích cực đến việc vận dụng KTTN với mức độ tác động lần lượt là: Sự phân cấp quản lý...

Thực trạng kĩ năng học tập trực tuyến của sinh viên khoa Sư phạm – Trường Đại học Tây Nguyên

Tác giả: Lê Thị Thúy An, Trần Thị Thùy Trang, Trần Ngọc Trà My
Ngày nhận: 24-09-2022 / Ngày xuất bản: 31-10-2022
Tóm tắt: Dạy học trực tuyến (DHTT), chuyển đổi số trong giáo dục là một xu thế tất yếu trong thời đại công nghệ thông tin (CNTT). Với hình thức DHTT, môi trường học tập ứng dụng CNTT đòi hỏi người học cần rèn luyện những kĩ năng học tập đặc trưng, phù hợp để nâng cao hiệu quả học tập cũng như chất lượng đào tạo. Bài viết trên cơ sở nghiên cứu lí luận, khảo sát thực tiễn để lựa chọn, đánh giá thực...

Vận dụng mô hình học trải nghiệm của David Kolb trong giảng dạy học phần rèn luyện nghiệp vụ sư phạm thường xuyên 2 cho sinh viên ngành Giáo dục Tiểu học Trường Đại học Tây Nguyên

Tác giả: Lê Thị Cẩm Lệ
Ngày nhận: 04-09-2022 / Ngày xuất bản: 31-10-2022
Tóm tắt: Bài báo trình bày cơ sở lí luận về mô hình của David Kolb, trình bày đặc điểm của học phần Rèn luyện nghiệp vụ sư phạm thường xuyên 2 (RLNVSPTX 2). Bài viết cũng đề xuất được quy trình giảng dạy gồm 5 bước từ mô hình gốc của David Kolb và vận dụng quy trình đó vào giảng dạy học phần RLNVSPTX 2 cho sinh viên (SV) ngành Giáo dục Tiểu học (GDTH), Trường Đại học Tây Nguyên.

Biểu hiện năng lực tự học âm nhạc của sinh viên ngành giáo dục mầm non trường đại học Tây Nguyên

Tác giả: Trần Thị Lệ, Vũ Trọng Hào, Đinh Thị Trang
Ngày nhận: 23-08-2022 / Ngày xuất bản: 31-10-2022
Tóm tắt: Bài viết nghiên cứu biểu hiện năng lực tự học âm nhạc của sinh viên ngành giáo dục mầm non, Trường Đại học Tây Nguyên. Năng lực tự học được điều tra trên mặt nhận thức và mặt thái độ. Thông qua việc khảo sát 230 sinh viên (SV) ngành Giáo dục Mầm non, kết quả cho thấy năng lực tự học (NLTH) của SV ở mức trung bình. Bên cạnh đó, bài viết đã làm rõ một số đặc điểm khác biệt về mặt nhận thức và...

Vận dụng lý thuyết nghiệm thân và mô hình tỏa tia của ngôn ngữ học tri nhận để lý giải hiện tượng đa nghĩa của động từ đi trong Tiếng Việt

Tác giả: Vũ Hoàng Cúc
Ngày nhận: 27-07-2022 / Ngày xuất bản: 31-10-2022
Tóm tắt: Dựa trên lý thuyết nghiệm thân và mô hình tỏa tia của Ngôn ngữ học tri nhận, bài báo tiến hành lý giải nghĩa của từ đa nghĩa đi. Kết quả nghiên cứu cho thấy rằng, 18 nghĩa của từ đa nghĩa này được kích hoạt từ những tương đồng tri nhận giữa đặc điểm, tính chất hoạt động đi với các hoạt động và tính chất của các sự vật, hiện tượng khác. Những tương đồng tri nhận này đã làm xuất hiện trong tư...

Rèn luyện kỹ năng viết đoạn văn nghị luận xã hội cho học sinh lớp 12 trường THPT thực hành Cao Nguyên

Tác giả: Lương Văn Hà
Ngày nhận: 20-08-2022 / Ngày xuất bản: 31-10-2022
Tóm tắt: Bài báo này trình bày kết quả nghiên cứu về thực trạng học tập phân môn Làm văn, trong đó đi sâu tìm hiểu thực trạng viết đoạn văn nghị luận xã hội của học sinh lớp 12 - Trường THPT Thực hành Cao Nguyên. Trên cơ sở đó, bài báo sẽ đưa ra một số biện pháp nhằm rèn luyện kỹ năng viết đoạn văn nghị luận xã hội sao cho hiệu quả cho học sinh trong nhà trường phổ thông.