T. 16 S. 54 (2022): Tạp chí khoa học Đại học Tây Nguyên số 54

Đã Xuất bản: 30-06-2022

Nghiên cứu điều kiện nhân nuôi vi khuẩn Bacillus velezensis KN12 từ bột cá lên men và mật rỉ đường

Tác giả: Trần Thị Hà Trang, Ngô Văn Anh, Nguyễn Văn Bốn, Nguyễn Anh Dũng
Ngày nhận: 28-02-2022 / Ngày xuất bản: 30-06-2022
Tóm tắt:   Vi khuẩn Bacillus velezensis đã được công bố có nhiều đặc tính quý có lợi cho cây trồng, đặc biệt là khả năng sinh các chất kháng nấm và kháng vi khuẩn gây bệnh cho cây trồng, nên được ứng dụng trong phòng ngừa và kiểm soát sinh học cho cây trồng. Đã có nhiều nghiên cứu nhân nuôi phát triển chế phẩm B. velezensis . Tuy nhiên, trong các nghiên cứu trước, các môi trường dinh dưỡng...

Ảnh hưởng của điều kiện chần đến tổng hàm lượng phenolic, flavonoid, khả năng kháng oxy hóa và ức chế enzyme tiêu hóa tinh bột của lá ổi rừng (Psidium guajava L.)

Tác giả: Nguyễn Quang Vinh, Bùi Thị Bích Huyên, Nguyễn Minh Trung
Ngày nhận: 05-02-2022 / Ngày xuất bản: 30-06-2022
Tóm tắt: Chần bằng nước nóng là quá trình nhúng nguyên liệu vào nước nóng (70-100°C) trong thời gian ngắn nhằm làm tăng khả năng thấm của tế bào có thể giúp rút ngắn thời gian sấy và giữ được các chất có hoạt tính sinh học từ thực vật. Hiệu quả của quá trình chần phụ thuộc rất lớn vào điều kiện chần và tính chất của nguyên liệu. Nghiên cứu này nhằm mục tiêu đánh giá ảnh hưởng của nhiệt độ nước chần...

Thành phần dinh dưỡng cơ bản của một số loài nấm san hô ở Vườn Quốc gia Chư Yang Sin

Tác giả: Thi Trần Thị Kim, Trần Thị Thu Hiền, Nguyễn Hữu Kiên, Nguyễn Phương Đại Nguyên
Ngày nhận: 31-03-2022 / Ngày xuất bản: 30-06-2022
Tóm tắt: Trong nghiên cứu này, tiến hành phân tích các thành phần dinh dưỡng cơ bản như: hàm lượng protein tổng số, hàm lượng lipid, hàm lượng khoáng, hàm lượng cellulose, hàm lượng cacborhydrate và hàm lượng nước của 4 loài nấm san hô được thu thập tại Vườn quốc gia Chư Yang Sin bao gồm Ramaria flavobrunnescens var. aromatica, Ramaria conjunctipes var. tsugensis, Ramaria botrytis, Ramaria...

Xác định hàm lượng và thẩm định quy trình định lượng acid Oleanolic trong cây Đinh Lăng (Polyscias fruticosa (L.) Harms) trồng tại tỉnh Đắk Lắk bằng phương pháp HPLC

Tác giả: Hoàng Thị Thu Huyền, Huỳnh Văn Chung, Huỳnh Thị Như Quỳnh, Trần Lưu Phúc, Lê Trung Khoảng
Ngày nhận: 25-02-2022 / Ngày xuất bản: 30-06-2022
Tóm tắt: Nghiên cứu được tiến hành với mục tiêu là xác định hàm lượng và thẩm định qui trình định lượng acid oleanolic (OA) trong rễ, thân và lá đinh lăng bằng HPLC. Quy trình thẩm định được tiến hành với các tiêu chí: tính tương thích hệ thống, độ đặc hiệu, tính tuyến tính, độ đúng, độ lặp lại, giới hạn phát hiện (LOD) và giới hạn định lượng (LOQ). Định lượng OA trong rễ, thân và lá Đinh lăng theo địa...

Antioxidant and antiviral activity of common polyphenols against influenza A virus

Tác giả: Tran Van Cuong, Nguyen Thi Thoa
Ngày nhận: 09-03-2022 / Ngày xuất bản: 30-06-2022
Tóm tắt: Herein, we compared the antioxidant activity, cytotoxicity, and antiviral activity of ten common phenolic acids and flavonoids which were naturally occurred in many plants and by-products sources. Antioxidant activity was analyzed using 1,1-diphenyl-2-picrylhydrazyl (DPPH) and 2,2′-azinobis (3 ethylbenzothiazoline-6-sulfonic acids) (ABTS) radical-scavenging activity, while cytotoxicity and...

Cập nhật chẩn đoán và điều trị chóng mặt tư thế kịch phát lành tính

Tác giả: Đinh Hữu Hùng, Phùng Minh Lương
Ngày nhận: 18-05-2022 / Ngày xuất bản: 30-06-2022
Tóm tắt: Chóng mặt tư thế kịch phát lành tính là loại chóng mặt phổ biến nhất trong cộng đồng người dân và thuộc nhóm rối loạn tiền đình ngoại biên. Nó gây ra chấn thương do té ngã, rối loạn nước và điện giải do nôn nhiều và ăn uống kém. Hơn nữa, bệnh lý này còn làm giảm đi chất lượng cuộc sống, rối loạn giấc ngủ, lo lắng và sợ hãi. Việc chẩn đoán còn gặp một số khó khăn vì hầu hết các trường hợp không...

Các hợp chất tự nhiên ức chế enzyme mục tiêu kháng bệnh Alzheimer từ một số cây thuốc tiềm năng

Tác giả: Nguyễn Thị Thùy, Ngô Văn Anh, Nguyễn Anh Dũng
Ngày nhận: 18-03-2022 / Ngày xuất bản: 30-06-2022
Tóm tắt: Bệnh Alzheimer (Alzheimer’s disease, AD) là bệnh rất phổ biến hiện nay, liên quan đến rối loạn chuyển hóa ở não bộ và thần kinh, biểu hiện bệnh là mất trí nhớ, rối loạn nhận thức. AD có xu hướng ngày càng gia tăng trong thế giới hiện đại. Nguyên nhân chính của bệnh là do rối loạn chuyển hóa ở tế bào thần kinh, tế bào não. Sự rối loạn chuyển hóa này đều liên quan đến hoạt tính của nhiều enzyme...

Ảnh hưởng của phân bón sinh học Ami Ami α đến cộng đồng vi sinh vật, tuyến trùng và độ phì của đất trồng hồ tiêu (Piper nigrum L.)

Tác giả: Nguyễn Thị Huyền, Nguyễn Anh Dũng
Ngày nhận: 23-03-2022 / Ngày xuất bản: 30-06-2022
Tóm tắt: Nghiên cứu ảnh hưởng của phân bón sinh học AMI AMI α được thực hiện trên cây hồ tiêu giống Vĩnh Linh tại tỉnh Đắk Lắk từ năm 2017 - 2020. AMI AMI α được sử dụng với liều từ 100 - 120% theo lượng N của quy trình khuyến cáo, có bổ sung P và K, Mg và một số vi lượng khác. Sau 4 năm nghiên cứu, kết quả cho thấy ở các công thức bón 4,68 lít AMI-AMI α, bổ sung 0,1kg KCl/trụ (CT3) và bón 4,68 lít...

So sánh năng suất, chất lượng và khả năng chịu hạn của các dòng vô tính cà phê vối (Coffea canephora Pierre) chọn lọc

Tác giả: Đinh Thị Tiếu Oanh, Lê Văn Bốn, Đào Hữu Hiền, Trần Thị Bích Ngọc, Hoàng Quốc Trung
Ngày nhận: 17-05-2022 / Ngày xuất bản: 30-06-2022
Tóm tắt: Tây Nguyên là vùng trồng cà phê lớn nhất cả nước, chiếm 94% tổng diện tích cà phê của Việt Nam. Hiện tại, hạn hán vào mùa khô đang ngày càng ảnh hưởng rõ rệt đến sản xuất cà phê của vùng Tây Nguyên. Tuy nhiên các giải pháp sản xuất cà phê thích ứng với hạn hán vẫn đang còn gặp nhiều khó khăn, chưa có bộ giống cà phê chịu hạn phục vụ cho sản xuất. Do đó việc nghiên cứu chọn tạo giống cà phê...

Tương quan sinh trưởng, phát triển của Sâm Ngọc Linh (Panax vietnamensis Ha et Grushv.) Với một số nhân tố sinh thái ở khu bảo tồn thiên nhiên Hòn Bà, tỉnh Khánh Hòa

Tác giả: Đỗ Anh Thy, Châu Ngô Công, Lưu Văn Nông, Phạm Mạnh Hùng
Ngày nhận: 06-04-2022 / Ngày xuất bản: 30-06-2022
Tóm tắt: Tương quan sinh trưởng, phát triển của Sâm Ngọc Linh với một số nhân tố sinh thái ở khu bảo tồn thiên nhiên Hòn Bà, Khánh Hòa được xác định bằng phép phân tích tương quan đa biến (Canonical Correspondence Analysis – CCA). Kết quả nghiên cứu cho thấy, 9/12 chỉ tiêu sinh trưởng và phát triển gồm: Cây mọc lại sau ngủ đông, tỷ lệ cây nảy mầm, hình thái lá, bộ rễ, chiều cao cây, đường kính tán,...

Tác động của cấu trúc sở hữu đến chất lượng lợi nhuận tại các ngân hàng niêm yết ở Việt Nam

Tác giả: Phạm Thị Thúy Hằng, Lê Thị Thùy Trang, Trần Thị Huyền Trang, Phạm Thị Thu Quanh
Ngày nhận: 03-04-2022 / Ngày xuất bản: 30-06-2022
Tóm tắt: Nghiên cứu này phân tích dữ liệu được thu thập từ báo cáo tài chính và báo cáo thường niên của 17 Ngân hàng thương mại cổ phần (TMCP) niêm yết trong giai đoạn 2011 - 2020 dựa trên mô hình nghiên cứu của M.D. Tran and N.H. Dang (2021). Kết quả nghiên cứu cho thấy sở hữu cá nhân trong nước làm tăng chất lượng lợi nhuận, trong khi sở hữu tổ chức trong nước và sở hữu nước ngoài có tác động ngược...

Nhân tố tác động đến vận dụng bảng điểm cân bằng và thành quả hoạt động tại các doanh nghiệp tỉnh Đắk Lắk

Tác giả: Nguyễn Thị Phương Thảo
Ngày nhận: 27-03-2022 / Ngày xuất bản: 30-06-2022
Tóm tắt: Bảng điểm cân bằng (Balanced Scorecard – BSC) được đưa ra bởi Kaplan và Norton (1996b), là hệ thống đo lường thành quả và quản trị chiến lược của tổ chức. BSC xem xét thành quả hoạt động của tổ chức từ 4 khía cạnh: Khía cạnh tài chính, khía cạnh khách hàng, khía cạnh kinh doanh nội bộ và khía cạnh học hỏi và phát triển. Nghiên cứu này được thực hiện nhằm xác định và đo lường các yếu tố ảnh...

Đánh giá tài nguyên du lịch và giải pháp phát triển du lịch cộng đồng buôn Ako Dhông, TP. Buôn Ma Thuột, tỉnh Đắk Lắk

Tác giả: Thị Kim Oanh Nguyễn
Ngày nhận: 21-02-2022 / Ngày xuất bản: 30-06-2022
Tóm tắt: Buôn Ako Dhông tại Đắk Lắk được biết đến như một mô hình kiểu mẫu về phát triển loại hình du lịch cộng đồng, là nơi hội tụ những giá trị văn hóa bản địa của buôn làng Ê Đê. Tuy nhiên, do sự phát triển chưa đồng nhất giữa chủ thể tài nguyên du lịch và các bên liên quan dẫn đến tình trạng phát triển chưa bền vững và có khả năng suy giảm tài nguyên, do đó yêu cầu đặt ra trong nội dung đánh giá và...

Vai trò của doanh nghiệp khu vực tư nhân trong phát triển kinh tế - xã hội tỉnh Đắk Lắk

Tác giả: Đỗ Thị Nga, Vũ Trinh Vương
Ngày nhận: 07-03-2022 / Ngày xuất bản: 30-06-2022
Tóm tắt: Bài viết này đánh giá vai trò của doanh nghiệp khu vực tư nhân trong phát triển kinh tế - xã hội tỉnh Đắk Lắk. Kết quả nghiên cứu chỉ ra rằng, các doanh nghiệp khu vực tư nhân có đóng góp tích cực vào phát triển kinh tế - xã hội của tỉnh qua các khía cạnh i) sản xuất và cung ứng hàng hóa, dịch vụ; ii) tăng trưởng GDP; iii) tăng nguồn thu ngân sách; iv) tạo việc làm, nâng cao thu nhập và giảm...

Tích hợp địa lí tự nhiên địa phương trong dạy học môn địa lí lớp 12 ở Trường Trung học phổ thông Thực hành Cao Nguyên, tỉnh Đắk Lắk

Tác giả: Lại Văn Văn
Ngày nhận: 23-03-2022 / Ngày xuất bản: 30-06-2022
Tóm tắt: Dạy học tích hợp là quan điểm dạy học phù hợp với mục tiêu của dạy học phát triển năng lực. Địa lí học là môn học có tính chất tổng hợp, liên môn cao nên rất thuận lợi cho dạy học tích hợp. Trong dạy học môn Địa lí lớp 12, việc tích hợp địa lí địa phương được thực hiện thông qua các phương thức: dạy tiết học riêng về địa lí địa phương, dạy nội dung địa lí địa phương trong một phần của bài học...

Giáo dục ý thức thẩm mỹ cho sinh viên Trường Đại học Tây Nguyên hiện nay

Tác giả: Đặng Nguyên Hà, Nguyễn Thị Hải Yến
Ngày nhận: 24-01-2022 / Ngày xuất bản: 30-06-2022
Tóm tắt: Giáo dục thẩm mỹ là yêu cầu quan trọng trong tiến trình xây dựng con người Việt Nam phát triển toàn diện. Nội dung cơ bản của giáo dục thẩm mỹ cho sinh viên là định hướng tình cảm thẩm mỹ, thị hiếu thẩm mỹ, lý tưởng thẩm mỹ và quan điểm thẩm mỹ, bồi dưỡng lý tưởng thẩm mỹ góp phần hình thành con người có nhân cách tốt, có ích cho xã hội. Thông qua điều tra về thị hiếu, quan điểm và lý tưởng...

Những điểm mới trong công tác xây dựng Đảng về đạo đức theo quan điểm đại hội đại biểu toàn quốc lần thứ XIII của Đảng Cộng sản Việt Nam

Tác giả: Phạm Phương Anh, Võ Thị Thu Nguyệt
Ngày nhận: 09-02-2022 / Ngày xuất bản: 30-06-2022
Tóm tắt: Xây dựng Đảng về đạo đức – một trong những nhiệm vụ trọng tâm của công tác xây dựng Đảng thể hiện mối quan hệ chặt chẽ với xây dựng Đảng về chính trị, tư tưởng, đạo đức, tổ chức và cán bộ. Rèn luyện đạo đức cách mạng cho đội ngũ cán bộ, đảng viên được xem là khâu then chốt, một mục tiêu mà Đảng ta luôn phấn đấu trong suốt quá trình xây dựng Đảng. Bài viết làm rõ những thành tựu đạt được, hạn...

Truyện ngắn Hà Thị Cẩm Anh từ góc nhìn nữ quyền sinh thái bản địa

Tác giả: Hoàng Lê Anh Ly, Vũ Minh Thu
Ngày nhận: 19-04-2022 / Ngày xuất bản: 30-06-2022
Tóm tắt: Từ góc nhìn lý thuyết nữ quyền sinh thái bản địa, chúng tôi nhận thấy ở truyện ngắn Hà Thị Cẩm Anh, tự nhiên và nữ giới luôn có sự tương đồng và gắn bó liên hệ mật thiết với nhau. Mối tương quan này thể hiện ở nguy cơ phụ nữ cũng như tự nhiên dễ dàng trở thành nạn nhân, gánh nhiều hệ lụy từ việc tàn phá, hủy hoại môi trường sinh thái. Hơn thế, giữa nữ giới và tự nhiên luôn có sự kết nối tương...