T. 16 S. 57 (2022): Tạp chí khoa học Đại học Tây Nguyên số 57

Tóm tắt: Việc hình thành và phát triển năng lực cho học sinh là một trong những quan điểm phát triển chương trình giáo dục phổ thông 2018 của Việt Nam. Hóa học là môn học có sự kết hợp giữa lý thuyết và thực nghiệm, do đó thí nghiệm hóa học có vai trò quan trọng trong việc giúp học sinh khám phá kiến thức mới. Việc sử dụng thí nghiệm một cách hợp lí trong hoạt động dạy học sẽ góp phần đáng kể trong...

Tóm tắt: Trong bài báo này, nhóm tác giả mô tả chi tiết các đặc điểm hình thái của một số loài nấm độc thuộc chi Russula tại Vườn quốc gia Yok Đôn, Tỉnh Đắk Lắk. Bước đầu, dựa vào đặc điểm hình thái, nhóm tác giả ghi nhận 04 loài nấm độc thuộc chi Russula tại Vườn quốc gia Yok Đôn bao gồm: Russula cf. emetica (Schaeff.) Pers. 1796; Russula cf. foetens Pers. 1796; Russula cf. queletii Fr. 1872;...

Tóm tắt: Coffea canephora L., which is belonging to the Rubiaceae family, is one of the most popular cultivated coffea worldwide. In this study, we identified and analysed candidate genes that involve in dehydration stresses response in C. canephora L. genome. The results showed that genome of C. canephora L. consists of 37 protein-coding genes related to drought stress response which are divided into...

Tóm tắt: Bài toán quản lý giao thông thông minh thông qua nhận diện biển số xe tự động đã và đang nhận được sự quan tâm nghiên cứu, phát triển của đông đảo các nhà nghiên cứu, nhà khoa học, cũng như các doanh nghiệp và nhà quản lý. Có nhiều phương pháp và hướng tiếp cận để xác định đối tượng (biển số xe) trong ảnh và video, trong đó phương pháp ứng dụng trí tuệ nhân tạo trong tự động nhận diện vị trí...

Tóm tắt: Diện tích rừng trồng các loài Keo ở Việt Nam chiếm tỷ trọng rất lớn với khoảng hơn 02 triệu ha. Những năm gần đây rừng trồng Keo lai đã bị những thiệt hại rất lớn do bệnh chết héo gây ra. Với tỷ lệ và mức độ bị bệnh trên rừng trồng ngày càng nghiêm trọng, nên rất cần xác định mức độ gây hại và nguyên nhân gây bệnh để có các giải pháp quản lý hiệu quả và kịp thời. Kết quả điều tra cho thấy Keo...

Tóm tắt: Trong những năm gần đây, trồng cây ăn quả có múi trong đó có quýt là hướng phát triển sản xuất mang lại hiệu quả kinh tế cao ở nhiều địa phương tại tỉnh Đắk Lắk. Tuy nhiên, một thách thức lớn trong việc canh tác bền vững cây quýt đó là sâu bệnh hại ngày càng đa dạng và diễn biến phức tạp làm ảnh hưởng lớn đến năng suất và sản lượng quýt. Nghiên cứu nhằm xác định thành phần sâu hại và thiên...

Tóm tắt: Trầm cảm là một rối loạn tâm thần phổ biến, ảnh hưởng đến sức khỏe và nghiêm trọng hơn có thể dẫn đến tự tử. Sinh viên là đối tượng dễ mắc trầm cảm do chịu nhiều áp lực từ môi trường đại học. Tuy nhiên rối loạn trầm cảm và các yếu tố liên quan ở sinh viên còn ít được đề cập ở trường Đại học Tây Nguyên. Nghiên cứu cắt ngang được tiến hành trên một mẫu ngẫu nhiên gồm 775 sinh viên đang theo học...

Tóm tắt: Té ngã ở người cao tuổi để lại hậu quả nặng nề cho cá nhân, gia đình và làm tăng gánh nặng chi phí xã hội. Theo thống kê của Tổ chức Y tế Thế giới (WHO), uớc tính có khoảng 30% người cao tuổi từ 60 tuổi trở lên bị té ngã ít nhất một lần trong một năm và tỷ lệ này có thể tăng lên đến 40% đối với người cao tuổi trên 70 tuổi. Tại Việt Nam, té ngã trong lúc được chăm sóc y tế tại cơ sở thuộc danh...

Tóm tắt: Khởi nghiệp là hoạt động có tính rủi ro cao đặc biệt đối với thanh niên dân tộc thiểu số. Chính vì vậy, hệ sinh thái khởi nghiệp (HSTKN) đóng một vai trò quan trọng trong duy trì tinh thần khởi nghiệp của cộng đồng, khả năng duy trì hoạt động khởi nghiệp được xem là tiêu thức đại diện cho tinh thần khởi nghiệp. Nghiên cứu này khảo sát 182 thanh niên dân tộc thiểu số có đăng ký tham gia Cuộc...

Tóm tắt: Mục đích của bài nghiên cứu này là tìm hiểu nhận thức của thanh niên tại Buôn Ma Thuột về Du lịch có trách nhiệm. Sử dụng phương pháp thống kê mô tả để chỉ ra thực trạng nhận thức của họ về trách nhiệm đối với môi trường tự nhiên, văn hóa và kinh tế điểm đến du lịch. Thông qua số liệu khảo sát 300 thanh niên đang sinh sống và học tập tại thành phố Buôn Ma Thuột trong năm 2022, kết quả cho thấy...

Tóm tắt: Hiểu biết tài chính cá nhân có vai trò quan trọng trong việc đảm bảo sự bền vững về tài chính của các cá nhân, gia đình và nền kinh tế quốc gia. Nhiều nghiên cứu trong và ngoài nước đã chỉ ra sự cần thiết nâng cao hiểu biết tài chính cá nhân ở sinh viên – thế hệ tương lai của đất nước. Dựa trên số liệu thu thập được từ 535 sinh viên tham gia khảo sát năm 2022, nghiên cứu này đo lường mức độ...

Tóm tắt: Nghiên cứu này nhằm xác định và đo lường các yếu tố ảnh hưởng đến Tài sản thương hiệu MobiFone theo quan điểm khách hàng tại Đắk Lắk. Dựa trên lý thuyết Tài sản thương hiệu của Aaker (1991), Keller (1993, 2009) và một số mô hình thực nghiệm ở Việt Nam, năm yếu tố tác động đến Tài sản thương hiệu MobiFone được đề xuất bao gồm: Nhận biết thương hiệu, Ấn tượng thương hiệu, Lòng tin thương hiệu,...

Tóm tắt: Với tầm nhìn đến năm 2030, trường Đại học Tây Nguyên sẽ trở thành trung tâm nghiên cứu khoa học và chuyển giao công nghệ mang tầm quốc gia trong các lĩnh vực y tế, giáo dục, nông - lâm nghiệp, môi trường, kinh tế, tự nhiên và xã hội và thực hiện sứ mệnh đào tạo nguồn nhân lực chất lượng cao phục vụ nhu cầu phát triển kinh tế - xã hội. Chính vì vậy, giáo dục pháp luật và nâng cao ý thức pháp...

Tóm tắt: Thực hành phản tư đóng vai trò quan trọng trong việc phát triển chuyên môn và nghề nghiệp của giảng viên ngoại ngữ tại trường Đại học Tây Nguyên. Việc thực hành phản tư trong dạy ngoại ngữ tại trường, nếu được thực hiện tốt, sẽ có thể đảm bảo việc dạy học được cải tiến nhằm đáp ứng được yêu cầu về đào tạo của nhà trường. Vì vậy, nghiên cứu đã tiến hành điều tra thực tế thực hành phản tư...

Tóm tắt: Mục tiêu của giáo dục giá trị sống là giúp người học nhận thức đúng đắn về các giá trị và giúp mỗi người có cơ hội được trải nghiệm các giá trị sống, thay đổi hành vi tích cực cho bản thân và cho cộng đồng. Giáo dục giá trị sống giúp sinh viên phát triển năng lực của bản thân và xây dựng một xã hội tốt đẹp hơn. Nghiên cứu bước đầu đánh giá nhận thức, thái độ của sinh viên trường Đại học Tây...

Tóm tắt: Biểu hiện năng lực cảm xúc xã hội của sBài viết đề cập đến biểu hiện năng lực cảm xúc xã hội (NLCXXH) của sinh viên (SV) sư phạm Trường Đại học Tây Nguyên. NLCXXH được điều tra trên ba mặt: nhận thức, thái độ và hành động. Kết quả cho thấy, NLCXXH của SV đều ở mức trung bình trên cả ba mặt. Có sự thống nhất trên cả ba mặt về NLCXXH. Có sự khác biệt rõ rệt về NLCXXH giữa SV khi phân theo nhóm...

Tóm tắt: Bài viết đề cập đến thực trạng năng lực biên đạo chất liệu múa dân tộc Việt (NLBĐCLM) của sinh viên (SV) ngành Giáo dục mầm non Trường Đại học Tây Nguyên. NLBDCLM được điều tra trên biểu hiện mặt nhận thức và mặt hành động. Kết quả khảo sát cho thấy, nhận thức và hành động của SV về BĐCLM lần lượt ở mức rất thấp và mức thấp. Có sự tương quan giữa mặt nhận thức và hành động ở mức trung bình....

Tóm tắt: Trong sử thi M’nông, nhân vật Tiăng là bậc tiên tổ, là đấng sáng tạo, là anh hùng văn hóa. Tiăng vừa là người mở mang, khai sáng, truyền dạy mọi tri thức về tự nhiên và xã hội cho cộng đồng vừa là người xây dựng, tổ chức và quản lý hình thái xã hội đầu tiên của loài người - hình thái công xã thị tộc. Tiăng là nhân vật mang tính biểu tượng của người M’nông cả trong quá khứ và hiện tại. Trong...

Tóm tắt: Giọng điệu được xem là hiện thân của cảm xúc, thái độ thể hiện trong tác phẩm mà giai điệu của nó gồm ba phương diện chính: thái độ của người viết đối với chủ thể, với người đọc và với chính bản thân. Giọng điệu trần thuật trong truyện ngắn nữ Việt Nam đương đại được xét đến như một nhân tố quan trọng ghi dấu sự thành công của dòng văn học này. Qua khảo sát truyện ngắn của một số cây bút nữ...